Tanım ve Kimyasal Özellik:

Siyanürik asit (C₃O₃N₃H₃), zayıf bir asittir ve ismi benzer olsa da siyanür ile hiçbir ilgisi yoktur. Havuz kimyasal pazarında genellikle Klor Stabilizatörü, Şartlandırıcı, Stabilizer veya Conditioner gibi isimlerle anılır. Teknik literatürde ve bu metinde “CYA” kısaltmasıyla kullanılacaktır.

Kullanım Amacı:
Açık havuzlarda kullanılan klor bileşikleri, güneşin UV ışınlarına doğrudan maruz kaldığında hızla parçalanarak etkisini kaybeder. Bu durumu önlemek ve klorun suda kalma süresini uzatmak amacıyla CYA kullanılır. Ancak bu kullanımın Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen sınırlar dahilinde olması gerekir.

Uzaklaştırma Yöntemi:
CYA, havuz suyunda birikme eğilimindedir ve herhangi bir kimyasal ile giderilemez. Sadece drenaj, ters yıkama veya suyun seyreltilmesiyle uzaklaştırılabilir. pH değeri yaklaşık 4,5 olup, suda yavaş çözünür.

Organik Klorlar (CYA İçeren Klorlar):
Kullanımı kolaylaştırmak amacıyla, CYA içeren klor bileşikleri geliştirilmiştir. Bu ürünler genellikle “organik klor” olarak adlandırılır. %56–60 oranında aktif klor içeren granül formdaki diklor buna örnektir.

CYA Birikimi:
Klor bileşikleri, havuz suyuna girdikten sonra etkisini gösterip zamanla parçalanır. Ancak CYA, suda kalmaya devam eder. Her organik klor ilavesi ile birlikte suya CYA da eklenmiş olur ve birikme gerçekleşir.

Ölçüm ve Takip:
CYA seviyeleri, açık havuzlarda her gün; ev tipi havuzlarda ise en az haftada bir kez ölçülmelidir.

👉 İdeal seviye: 20–30 ppm
CYA seviyesi yalnızca taze su takviyesi ile düşürülebilir.
Her gün, havuza kişi başına minimum 30 litre taze su eklenmesi önerilir.
Eğer CYA seviyesi 70–80 ppm değerlerine ulaşmışsa, havuz suyunun belirli bir kısmı boşaltılıp taze su ile seyreltilmelidir.
Örnek: %25 CYA düşüşü için, havuz suyunun %25’inin değiştirilmesi gerekir.

Yönetmelik Bilgisi:
Sağlık Bakanlığı’nın “Yüzme Havuzlarının Tabi Olacağı Sağlık Esasları Hakkında Yönetmeliği”ne göre, CYA içeren stabilizatörlü klor bileşiklerinin kapalı havuzlarda kullanımı yasaktır.

Stabilizasyon Etkisi:
CYA, klorun UV ışınlarından daha az etkilenmesini sağlar. Böylece klorun sudaki kalıcılığı 4–5 kat artar ve kimyasal tüketiminde tasarruf sağlanır.

CYA İçeren Klor Bileşikleri:
Diklor ve triklor gibi organik klor bileşikleri CYA içerir. Bu ürünlerin sürekli kullanımı, havuzda CYA seviyesinin artmasına neden olur. Havuz sektöründe “stabilizatör” dendiğinde kastedilen siyanürik asit (CYA)’dir.

Örnek: Açık yüzme havuzlarında günlük dozlama için tercih edilen Quardex marka %56 Granül Klor stabilizatör içermektedir. 

Limit Değerler:
Klorun stabil kalabilmesi için havuz suyundaki CYA oranı 20–30 ppm aralığında olmalıdır.
Sağlık Bakanlığı’nın izin verdiği maksimum değer ise 100 ppm’dir.

Şoklama Uyarısı:
CYA içeren klor bileşikleri ile şok klorlama yapılmamalıdır. Aksi takdirde yüksek miktarda CYA suya karışır ve birikme hızla artar.

Siyanürik Asit Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler:

• Doğru Seviyeleri Koruyun: Siyanürik asit seviyesini 50 ppm altında tutmak önemlidir. Yüksek seviyeler klorun etkinliğini azaltabilir, düşük seviyeler ise klorun hızla tükenmesine neden olabilir.
• Düzenli Test Yapın: Havuz suyunu düzenli olarak test ederek siyanürik asit seviyesini kontrol edin. Bu, suyun kimyasal dengesini korumanıza yardımcı olur.
• Aşırı Kullanımdan Kaçının: Çok fazla siyanürik asit kullanmaktan kaçının, çünkü yüksek seviyeler klorun dezenfekte etme kapasitesini düşürebilir.

Bu bilgileri havuz bakımında dikkate alarak, havuzunuzun temiz, sağlıklı ve dengeli kalmasını sağlayabilirsiniz.